İnovasyon’a Çözümden mi, İnsandan mı Başlasak? (Paypal)

15 Temmuz 2022
Okuma süresi 6 dk

Maksymilian Rafailovych Levchin, bilinen adıyla Max Levchin, Ukrayna’da doğup büyümüş, daha sonra Amerika’da Chicago’ya taşınıp lise ve üniversite eğitimini orada tamamlamıştı. Üniversitede bilgisayar mühendisliği okurken bilgi güvenliği alanına ilgisi gelişti. Daha öğrenci iken, o dönemin en yaygın kullanılan akıllı el cihazı olan PalmPilot üzerinde çalışan ve yine o dönemlerde daha çok bilgi teknolojileri (BT) yöneticilerinin kullandığı tek kullanımlık şifre cihazlarını ikame edecek bir yazılım geliştirdi. Geliştirdiği yazılımın ilgi görmesi üzerine, güvenlik yazılımları geliştirme misyonu olan bir şirket kurmak hayaliyle Kaliforniya’da Silikon Vadisi’ne taşındı.

Bir yandan da kendini geliştirmeye devam ediyordu. Stanford Üniversitesi’nde şifreleme teknolojileri üzerine katıldığı bir kursta Peter Thiel adında bir fon yöneticisi ile tanıştı. Peter’ın da kursa katılmasının sebebi finansal işlemleri güvence altına almak için şifreleme teknolojilerinin nasıl kullanılabileceğini öğrenmekti. Kısa süre içinde yakın arkadaş oldular ve PalmPilot gibi el cihazları için güvenlik yazılımı geliştirmek üzere 1998 yılında bir şirket kurdular. Şirketin ismini de Confinity olarak koydular.

Max ve Peter, siber güvenlikle ilgili yeni yeni palazlanan teknolojilere ve PalmPilot platformuna hakimdi. Bunların büyük potansiyeli olduğunu düşünüyorlardı. Bu teknolojileri kullanarak hangi güvenlik çözümlerini üretebileceklerini ve hangisinin pazar potansiyelinin daha fazla olacağını aralarında bir müddet tartıştılar. Daha doğrusu, bir tür tahmin oyunu oynadılar. Ardından şirketlerin BT sistemlerine güvenli bir şekilde erişmelerini sağlayacak güvenlik yazılımlarına odaklanmaya karar verdiler. Ama böyle bir yazılım geliştirip satmaktansa, bu yazılımları geliştirmek isteyecek yazılımcıların kullanacağı alt yapıyı geliştirmeyi hedeflediler. Geliştirdikleri alt yapının lisansını yazılımcılara satarak para kazanacaklardı. Milyonlarca iş insanının akıllı el cihazlarında daha fazla güvenlik için yalvaracağını düşünüyorlardı. Hayallerindeki ürünü geliştirip pazarlamaya başladılar. Fakat zaman geçiyor ama öngörüleri pek gerçekleşecek gibi durmuyordu. Bu yüzden ekip rota değişikliği yapmaya karar verdi. 

Tekrar kendi aralarında hangi çözümün daha çok talep görebileceğine dair bir tartışma yaptılar. Yeni hedefleri kurumsal müşteriler için güvenlik yazılımı geliştirmek olabilirdi. Bu sefer yapacakları tahminin daha iyi olması için müşterilerle de konuşmayı tercih ettiler. Önceki girişimlerinde kurumsal BT yöneticileriyle bir hayli temasları olmuştu. Konuştukları bazı olası müşteriler çözüm fikirleri ile ilgili çok olumlu yorumlarda bulundular. Bunun üzerine geliştirdikleri çözümün ilk versiyonunu hevesle kullanıma sürdüler. Ne yazık ki satın alan çıkmadı. En yeni teknolojileri kullanarak geliştirdikleri bu şahane çözümlerin talep görmüyor olmasını anlayamıyorlardı. Ama bu şekilde daha fazla devam edemezlerdi o yüzden yine rota değiştirmeye karar verdiler.

Bu sefer de son kullanıcıları hedefleyen, PalmPilot üzerinde kredi kartı numaralarını ve şifreleri güvenli bir şekilde saklamaya imkân veren bir elektronik cüzdan yazılımı hayal ettiler. Bunun hepsinden daha iyi bir fikir olduğunu düşündüler. Kullanıcılar üst düzey bir şifreleme teknolojisi ile mükemmel bir güvenliğe sahip olacaklardı. Daha ne! Ama o dönemde çoğu insan için ceplerindeki cüzdanı çıkarıp kullanmak bir elektronik cüzdan kullanmaktan çok daha kolaydı. Elektronik cüzdan çoğu noktada fiziksel bir cüzdanı ikame edebilecek durumda da değildi. O yüzden çözüme ilgi gösteren pek kimse çıkmadı ve ekip rotayı dördüncü defa değiştirmek zorunda kaldı. 

Yeni bir tahmin oyunu oynadılar. Bu sefer kesin tutacaktı. Elektronik cüzdan çözümünü bir PalmPilot’tan bir diğerine elektronik olarak para göndermeyi sağlayacak bir uygulama haline dönüştürmeye karar verdiler. İsmini de PayPal olarak koydular. Bu iş fikri, Silikon Vadisi’ndeki önde gelen risk sermayesi şirketlerinin dikkatini çekti ve bu sayede PayPal önemli miktarda yatırım aldı. PayPal’ın ilk dönem büyümesi hızlı oldu. Yeni indirme sayısı ilk zamanlar günde üç yüze kadar çıktı; fakat zaman içinde azaldı. Çünkü yazılımın kullanıcı sayısı PalmPilot kullanıcıları ile sınırlıydı ve o dönemde ABD’de kabaca üç milyon PalmPilot kullanıcısı vardı. 

Max ve Peter mutluydu. Sonunda bir balık tutmuşlardı. Ama daha fazla büyüyebilmeleri PalmPilot’un büyümesine bağlıydı. Bu da onları çok kısıtlıyordu. Bunun üzerine müşteri tabanını genişletme seçeneklerini değerlendirmeye başladılar. Müşterilerden gelen geri bildirimleri incelediler. Birçok müşteri PalmPilot’larını bilgisayarlarıyla senkronize etmek istiyordu. Ayrıca PalmPilot’u olmayan ama bilgisayarları olan kullanıcılara da para göndermek istiyorlardı. Ekip bunun nasıl yapılabileceğini tartışırken ilginç bir fikir buldu: “Acaba bir e-postaya para ekleyebilir miyiz?” O dönemde ABD’de yüz yirmi milyon e-posta kullanıcısı vardı. Eğer e-posta gibi bir kanal üzerinden bunu yapabilirlerse hedef kitle katlanacaktı. 

Ekip, PayPal’ın basit bir web versiyonunu yarattı ve bu web sitesi üzerinden kullanıcıların e-posta hesaplarıyla birbirlerine para gönderebilmesini sağladı. Ama PalmPilot üstünde çalışan PayPal yazılımı daha gelişmişti. O yüzden ekip web kullanıcılarını da mümkün olduğu kadar PalmPilot yazılımını kullanmaya teşvik etmek için uğraşıyordu. 

2000 yılının başına gelindiğinde, PayPal’ın web sitesinde beklenmedik bir trafik artışı oldu. eBay adlı çevrimiçi pazar yerinin kullanıcıları PayPal’a ilgi göstermeye başlamıştı. PayPal ile ödeme alma ve yapma seçeneğinin eBay platformuna eklenmesini talep ediyorlardı. PayPal ekibi, ilk başta bu gelişmeye pek sıcak bakmadı. eBay platformunda satış yapan kişilerin finansal güvenilirliğinin düşük olduğunu düşünüyorlardı. O yüzden eBay kullanıcıları için PayPal’ın cazibesini nasıl azaltabileceklerini düşündüler. Ekip hala kendi geliştirdikleri teknolojileri ve çözümü kendi öngördükleri şekilde kullanıcıya kullandırtmanın peşindeydi. Ancak tüm uğraşlarına rağmen PayPal web sitesinin trafiği artmaya devam etti. Sonra nasıl olduysa Max ve Peter bir aydınlanma yaşadılar ve beşinci büyük rota değişikliğini yapmaya karar verdiler. 

Artık kullanıcıya teknoloji ve çözüm dayatmaktan vazgeçeceklerdi. Belli ki PayPal’ın web çözümü eBay kullanıcılarının önemli bir ihtiyacını karşılıyordu. Bundan sonra artık PayPal’ın hedef kitlesi eBay gibi platformlarda kullanıcılar arası satış yapanlar olacaktı. Bu kitlenin ihtiyaçlarına odaklanarak PayPal’ın web sürümünü geliştirmeye karar verdiler. 

Bir sonraki yılı siteyi geliştirmek için harcadılar. Web çözümü gittikçe daha fazla kullanıcıyı cezbetti ve web tarafındaki kullanıcı sayısı kısa sürede bir buçuk milyona ulaştı. PayPal’ın PalmPilot versiyonunu kullanan kişi sayısı ise on iki bin civarında kalmıştı. Bunun üzerine ekip altıncı büyük rota değişikliğini yaptı. PayPal’ın PalmPilot yazılımını kapattı. 

2001 yılında, ekip şirketin ismini de PayPal olarak değiştirdi. 2002 yılının başında şirket halka açıldı. Yine aynı yılın sonunda ise eBay tarafından bir buçuk milyar dolara satın alındı. 2006 yılının başında kullanıcı sayısı yüz milyonu aştı. 2014 yılında hissedarlar arasındaki çekişmeler sebebiyle PayPal eBay’den ayrıldı. Şu an 300 milyona yakın aktif kullanıcısı ile dünyanın en büyük çevrimiçi finans platformu olarak yoluna devam ediyor.

Max ve Peter’ın ilk baştaki yaklaşımları şuydu: “Biz bilgi güvenliği teknolojilerinde çok iyiyiz. PalmPilot gibi akıllı avuç içi cihazlar da ileride çok yaygınlaşacak. Bunların kesişim noktasında çok güzel şeyler yapılabilir! Ne yapalım?” Daha sonra akıllarına gelen çözüm fikirlerini geliştirip ilgilenebileceğini düşündükleri kullanıcıların önüne koyup denediler. PayPal adlı girişime gelene kadar en az dört çözüm fikrini bu şekilde deneyip batırdılar. Neyse ki; bir şeyleri inşa edip ilgilenebilecekleri kullanıcıların önüne atarak denemenin ve tutmadığını görünce de çöpe atmanın son derece ucuz olduğu bir sektörde faaliyet gösteriyorlardı. PayPal özelinde de ilk hedefledikleri kullanıcı kitlesi (PalmPilot kullanıcıları) ve çözüm kurgusu (PalmPilot uygulaması) ile devam etselerdi PayPal’ın da kaderi önceki dört girişim gibi olacaktı. PayPal’ın bu noktaya gelmesine, kendilerinin de dünyanın en zenginleri listesine girmesine vesile olan şey son anda daha büyük bir kitlenin değerli bir ihtiyacını fark etmeleri oldu. O kullanıcı kitlesine ve ihtiyaçlarına odaklanarak çözümlerini geliştirmeye karar verdiklerinde PayPal için başarının yolu açılmış oldu.  

Çözümden Başlayarak İnovasyon

0 Yorum

Bir İçerik Gönder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir