Amatör Denizciler için GMDSS

8 Eylül 2012
Okuma süresi 5 dk

Günümüzdeki en önemli küresel deniz anlaşması olan SOLAS (Safety of Life at Sea / Denizde Can Güvenliği) konvansiyonu, gemilerin inşası, ekipmanları ve işletimi için gerekli minimum can güvenliği gereksinimlerini tarif etmeyi amaçlar. Bugün, deniz haberleşmesinin prensip ve standartlarını ortaya koyan GMDSS (Global Maritime Distress Safety System / Küresel Deniz Tehlike Emniyet Sistemi) de SOLAS konvasiyonu çalışmaları sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu sistem IMO (International Maritime Organization / Uluslararası Denizcilik Örgütü) ve ITU (International Telecommunication Uninon / Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) liderliğindeki bir komite tarafından, gemilerin mesafe sınırı olmaksızın, kıyı ve gemi yönünde her türlü haberleşmeyi (Telefon, Telex, Fax, Data) hızlı, basit ve güvenilir bir şekilde yapabilmesini garanti altına almak amacıyla tasarlanmıştır. Bunun için, GMDSS kapsamında,

  • kısa mesafe haberleşmelerde VHF (Very High Frequency) bandında yersel (telsiz-telefon / telsiz-teleks) sistemlerin
  • uzak mesafe haberleşmelerde MF (Mid Frequency) ve HF (High Frequency) bandında yersel (telsiz-telefon / telsiz-teleks) sistemlerin veya göksel (uydu) sistemlerin (Kutup yörüngeli COSPAS-SARSAT ve Ekvator yörüngeli INMARSAT)

kullanılması öngörülmüştür.

1 Şubat 1999’da da uluslararası sularda seyreden tüm yolcu gemileri ile 300 groston’un üstündeki tüm ticari gemiler için GMDSS standartlarına uyum zorunlu hale getirilmiştir. Askeri gemiler ile 300 grosston altındaki yük gemileri ve kıyı seyri yapan 12 yolcudan az yolcu taşıyan küçük gemiler (ör: özel yatlar, makinesi olmayan gemiler, spor ve eğitim gemileri..vb) GMDSS yükümlülüklerini (Ör: NAVTEXT ve EPIRB cihazı bulundurma..vb) yerine getirme zorunluluğu yoktur. Fakat tüm deniz haberleşmesi GMDSS’e göre düzenlenmiş olduğu için Amatör Denizcilerin de bu sistemi bilmeleri ve güvenlikleri amacıyla bu sistem kapsamındaki bazı cihazları kullanabilmeleri gerekmektedir. Bu cihazları listeleyecek olursak:

  • VHF Deniz Telsizi: 55 kanallı sabit ya da elde taşınabilir (mobil) telsiz. Gemi içi, gemi-gemi veya gemi-kara hattında telsiz-telefon haberleşmesi içi kullanılır.
  • DSC (Digital Selective Call / Sayısal Seçici Çağrı) Sistemi: VHF, MF ya da HF kanallarından formatı önceden belirlenmiş çağrıları otomatik olarak bildiren ve alabilen cihaz. VHF DSC’de Kanal 70’te dinleme yapılır ve mesaj gönderilir. MF-HF DSC’de ise ayrıca 6 frekanstan yayın yapılabilir. Eğer bir GPS sistemine bağlı ise çağrı yaparken geminin konumunun da otomatik olarak bildirmesi saplanabilir. Böylece özellikle acil durum ve tehlike çağrılarının hızlıca yapılmasında büyük kolaylık sağlanır.
  • EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon / Acil Durum Konum Gösterici) Sistemi: COSPAS-SARSAT / INMARSAT uydularını veya VHF DSC telsiz haberleşmesini kullanarak tehlikedeki bir geminin durumunu ve mevkiini yayınlayan cihaz. EPIRB cihazları suda yüzebilirler, manuel yada otomatik çalışabilirler. Genelde EPIRB’ler, küçük gemilerde el ile tahliye edilmeye hazır ve bir kişi tarafından can kurtarma aracına taşınabilecek şekilde konumlandırılır. Büyük gemilerde kullanılanlar ise genelde taşınabilir olmaz. Bir yere sabitlenir, gemi battığında yerinden kurtularak yüzmeye başlar.
  • NAVTEXT (Navigational Telex / Seyir Teleksi): Kıyı istasyonlarının denizcilik ve seyir uyarılarının yapıldığı MF ve HF telsiz-teleks kanallarına sabit olarak ayarlanmış alıcı cihaz. Bazı modelleri aldığı bilgileri özel sürekli bir kağıda yazan yazıcı mevcuttur. Bazılarında ise mesajların okunabileceği geniş ekranlar mevcuttur. NAVTEX alıcı cihazları, sürekli olarak açık bırakılabilir. Cihaz sadece belli istasyonların mesajlarını almaya veya sadece belli tip mesajları almaya ayarlanabilir.
  • SART (Search And Rescue Radar Transponder / Arama ve Kurtarma Radar Yansıtıcısı):  Çevresindeki radarlardan yansıyan dalgaları algılayarak kuvvetli bir şekilde geri yansıtan cihaz. SART cihazı filika ve can salları için tasarlanmıştır. Çünkü filikalar genellikle fiberden, can salları ise PVC’den imal edilir ve radar dalgalarını yansıtamadıkları için radarda görünmeleri zordur. SART cihazları birkaç gün stand by’da kalabilen, radar dalgası algıladığında aktifleşerek 8-10 saat çalışabilen ve bu sayede çevresindeki radar ekranlarında belirgin şekilde görünmeyi sağlayan, suda yüzebilen cihazlardır.

KMT operatörü belgesi (KMTOB) aldığınız takdirde, yukarıda bahsi geçen sistemlerden VHF Deniz Telsizi ve VHF DCS cihazları ile NAVTEXT gibi yardımcı seyir cihazlarını kullanabilir yeterliliğe ulaşmış olarak kabul edilirsiniz. KMTOB, GMDSS kapsamı dışında kalan tekne ve gemilerde geçerlidir. GMDSS’e tabi gemiler daha ileri seviye ehliyet sahibi operatörler bulundurmak zorundadır. Türkiye’de KMT ehliyeti alabilmek için 17 yaşını bitirmiş olmak ve ADB sahibi olmak gerekir. Ehliyet 5 yılda bir yenilenmelidir.

Tüm denizler, GMDSS kapsamına ne şekilde girdiğine bakılarak alanlara ayrılmıştır:

  • A1 Deniz Alanı: En az bir VHF kıyı istasyonu tarafından kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yapılan alandır. Marmara denizi ve Ege denizi büyük ölçüde A1 deniz alanıdır.
  • A2 Deniz Alanı: A1 deniz alanı dışında kalan ve en az bir MF kıyı istasyonu tarafından kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yapılan alandır.
  • A3 Deniz Alanı: A1 ve A2 deniz alanlarının dışında kalan INMARSAT uyduları tarafından kapsanan alandır. CES’ler tarafından tehlike çağrıları kesintisiz dinlenir. Kabaca 76° kuzey ve 76° güney enlemleri arasında kalan bölge A3 bölgesi olarak düşünülebilir.
  • A4 Deniz Alanı: INMARSAT uydularının erişim alanı dışında kalan 76° kuzey ve 76° güney enlemlerinden sonraki kutup bölgeleridir. Bu bölgeler COSPAS-SARSAT uyduları ve HF istasyonları tarafından kapsanır.

Tüm ülkeler GMDSS deniz alanlarını IMO çatısı altında birlikte tasarladıkları GMDSS Master Planı çerçevesinde planlar ve oluşturur. Deniz alanlarındaki ve master plandaki değişimler her yıl yayınlanır, bulundurulması zorunlu kitap ve haritalar da bu değişimlere göre her yıl yenilenir. 

0 Yorum

Bir İçerik Gönder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir